Tuy nhiên, trong kế hoạch này, Chính phủ sẽ không đặt mục tiêu sản lượng mỗi loại nông sản cây trồng cụ thể là bao nhiêu. Sản lượng, diện tích trồng trọt phụ thuộc vào lựa chọn của người nông dân và chính quyền địa phương và đặc biệt phụ thuộc vào nhu cầu của thị trưởng, ông Quảng nói. Chính phủ sẽ chỉ hỗ trợ cho nông dân trong việc huấn luyện kĩ thuật, cung cấp giống và hệ thống thủy lợi phù hợp để hỗ trợ quá trình chuyển đổi.

Sự giảm sản lượng gạo nước ta sẽ có lợi cho Ấn Độ và Thái Lan trong lúc cung gạo toàn cầu đang tăng kỷ lục trong lịch sử. Việt Nam, Ấn Độ, Thái Lan chiếm khoảng 2/3 lượng gạo xuất khẩu toàn cầu, theo số liệu Bộ Nông nghiệp Mỹ.

David Dawa, chuyên gia kinh tế cấp cao của Tổ chức Nông lương Liên hiệp Quốc (FAO) tại Bangkok nhận định: "Nếu sản lượng gạo Việt Nam giảm sẽ tạo thuận lợi cho các nước xuất khẩu nhưng lại gây thiệt hại cho các quốc gia xuất khẩu. Kế hoạch này tạo tiếng vang tốt cho thấy sự khuyến khích khả năng linh hoạt của người nông dân."

Bloomberg dẫn chứng một vài số liệu cụ thể, sản lượng gạo Việt Nam tăng liên tục từ năm 2001 đến nay, tổng cộng mức tăng 34% lên 27,4 triệu tấn gạo niên vụ 2012/2013. Xuất khẩu gạo năm 1988 mới chỉ đạt dưới 100.000 tấn đến năm 2012/2013 đã lên tới 7,4 triệu tấn nhờ các biện pháp thúc đẩy cải cách và gia tăng thương mại quốc tế. Cũng trong năm ngoái, Ấn Độ xuất khẩu 9,7 triệu tấn gạo, Thái Lan xuất 7 triệu tấn.

Ông Quảng đánh giá sản lượng gạo sẽ giảm trong một vài năm tới do quá trình chuyển dịch cơ cấu, tuy nhiên ông không đưa ra con số dự báo cụ thể. Vấn đề tăng thu nhập nông thôn đã được đề cập vài năm trở lại đây và ngày càng trở nên cấp bách hơn trong bối cảnh kinh tế khó khăn và thị trường gạo thế giới cạnh tranh mạnh hơn.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ ước tính, sản lượng gạo niên vụ 2013/2014 toàn cầu sẽ tăng 1,9% lên 477,9 triệu tấn. Philippines, nước nhập khẩu gạo lớn nhất thế giới, sẽ không phải mua gạo từ nước ngoài nhờ tăng cường khả năng tự cung sản xuất đủ nhu cầu nội địa. Trong khi đó, lượng gạo dự trữ của chính phủ Thái Lan lên cao kỷ lục và tạo áp lực giải phóng tồn kho lớn. Cung dồi dào khiến giá gạo thế giới giảm mạnh. Giá gạo Việt Nam 5% tấm giảm 3,4% trong năm nay xuống 400 USD/tấn trong tháng 8.